Tổ chức nhân quyền Freedom House đã công bố báo cáo thường niên về tự do trên toàn cầu vào năm 2023. Báo cáo có tựa đề “Tự do trên thế giới 2023: 50 năm đấu tranh cho dân chủ”, đánh dấu 50 năm kể từ lần đầu tiên tổ chức này công bố báo cáo xếp hạng vào năm 1973. Báo cáo chấm điểm 210 quốc gia và vùng lãnh thổ và phân loại chúng thành ba nhóm: quốc gia “tự do, bán tự do và không tự do”.
Việt Nam bị xếp vào loại quốc gia “không có tự do” kể từ năm 1976, và báo cáo năm nay không cho thấy có sự cải thiện nào. Điểm tự do của Việt Nam là 19/100, bằng với năm trước, và được xếp hạng “không có tự do” cùng với 67 quốc gia và vùng lãnh thổ khác. Việt Nam tiếp tục bị cai trị bởi Đảng Cộng sản Việt Nam, và chính quyền hạn chế nghiêm ngặt các quyền tự do ngôn luận, tôn giáo và hoạt động xã hội dân sự. Chính phủ cũng tăng cường kiểm soát việc sử dụng mạng xã hội và Internet của người dân, hạn chế khả năng lên tiếng và chia sẻ thông tin của họ.
Điểm của Việt Nam về Quyền Chính trị là 4/40, tăng một điểm so với báo cáo năm ngoái. Điểm về Quyền công dân đạt 15/60, giảm một điểm, và điểm về Tự do Internet không thay đổi so với năm trước là 22/100. Cùng với Trung Quốc, Cuba, Bắc Triều Tiên và các quốc gia khác, Việt Nam nằm trong nhóm 12 quốc gia đàn áp nhân quyền nhiều nhất thế giới và chưa bao giờ thoát khỏi nhóm “không có tự do”.
Mặc dù vậy, Freedom House tin rằng các quốc gia này vẫn có những dấu hiệu về hy vọng và nhu cầu tự do của người dân. Tổ chức này cũng nhấn mạnh cuộc tấn công rộng rãi và tàn bạo vào quyền tự do ngôn luận và biểu đạt của người dân ở nhiều quốc gia. Trong báo cáo mới nhất về Tự do Internet năm 2022, Việt Nam bị đánh giá là đang cố gắng hạn chế và kiểm soát Internet. Chính phủ thực thi các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt đối với không gian trực tuyến, yêu cầu các công ty xóa nội dung gây bất lợi cho chính quyền và áp dụng các bản án hình sự nghiêm khắc đối với các hành vi bày tỏ quan điểm trực tuyến.
Tóm lại, Việt Nam vẫn là một quốc gia không có tự do, và chính phủ của họ kiểm soát chặt chẽ quyền tự do ngôn luận, tôn giáo và hoạt động xã hội dân sự của công dân. Mặc dù có những dấu hiệu hy vọng về tự do, nhưng việc chính phủ tăng cường kiểm soát không gian trực tuyến và mạng xã hội tiếp tục hạn chế khả năng thể hiện bản thân và chia sẻ thông tin của mọi người.
